ΠΕΡΙ ΛΑΘΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ - του Αντρέα Νικολάου

H κότα έκανε το αυγό η το αυγό την κότα;

Ο  φίλος μου και συναγωνιστής ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ κάνοντας μια πραγματικά ενδιαφέρουσα και επίκαιρη ανάλυση «περί άμεσης δημοκρατίας» εκτιμώ ότι υπέπεσε σε ένα ουσιώδες λάθος το οποίο όπως είναι φυσικό τον οδηγεί και σε ένα λάθος συμπέρασμα.. H κότα έκανε το αυγό η το αυγό την κότα; Έχει άραγε δίκιο , στην θεώρηση του ότι " οι Αρχαίοι Αθηναίοι κατάφεραν τόσα πράγματα, όχι γιατί η Δημοκρατία σαν ιδέα τους το επέτρεψε, αλλά γιατί χαρακτήριζε την ίδια την ποιότητα της κοινωνίας τους"; Στην ανάλυση που θα ακολουθήσει θα σταθώ σε 3 φάσεις ιστορικής κοινωνικής εξέλιξης που αποδεικνύει το λάθος του σκεπτικού του.(Φυσικά θα αλιεύσω μερικά έως πολλά στοιχεία, από  συγγραφείς - ιστορικούς. Ας με συγχωρήσουν το κάνω για καλό σκοπό )

Μ Ε Τ Α Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Η (16ος αι.)

Η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση ή απλώς Μεταρρύθμιση, ήταν ένα θρησκευτικό κίνημα του 16ου αιώνα, το οποίο περιλάμβανε δυο κύριες φάσεις: την Προτεσταντική Επανάσταση που ξέσπασε το 1517 και κατέληξε στην απόσχιση μεγάλου τμήματος της βόρειας Ευρώπης από το ρωμαιοκαθολικό δόγμα, καθώς και την καθολική μεταρρύθμιση που έφτασε στο ζενίθ της γύρω στο 1560. Η Μεταρρύθμιση άρχισε ουσιαστικά στη
Γερμανία το 1517, όταν ο Λούθηρος συνέταξε τις περίφημες 95 θέσεις του, με τις οποίες καταδίκαζε την πώληση συχωροχαρτιών και την απόλυτη εξουσία του Πάπα, και τις τοιχοκόλλησε στην πόρτα της μητρόπολης της Βιτεμβέργης. Η θρησκευτική θεωρία της Μεταρρύθμισης αποτελεί σώμα αρχών για το δόγμα του Προτεσταντισμού, με βασικούς υποστηρικτές, εκτός από το Λούθηρο, τον Καλβίνο και το Ζβίγγλιο. Ξεκινά έτσι μια ουσιαστική αλλαγή νοοτροπίας, που ξεπερνά την πίστη στο αλάθητο της παπικής εξουσίας και εγκαινιάζεται έτσι η νέα σκέψη, πάνω στη εσωτερική όψη της θρησκείας, ανοίγοντας πόρτες για την ανάπτυξη της φιλοσοφικής σκέψης που ανθεί στην επόμενη περίοδο του Διαφωτισμού. Είναι το τέλος του μεσαίωνα και η απαρχή μιας νέας εποχής που οδήγησε στο κίνημα του διαφωτισμού. ΠΟΣΟ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΧΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΥ ΜΟΛΙΣ ΕΒΓΑΙΝΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΟ ΜΑΥΡΗ ΙΣΩΣ ΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ; Αν κάποιο πρωτοπόρο μυαλό η μία φωτεινή μειοψηφία δεν ξεκινούσε μια επαναστατική διαδικασία κόντρα στην ως τότε θρησκευτική απολυταρχία ίσως ακόμα η ανθρωπότητα να ζούσε στον σκοταδισμό. Η λύτρωση από τα δεσμά της παπικής εξουσίας έδωσε ελευθερία, στα μυαλά της Ευρώπης και αναπτύχθηκαν πολύπλευρα ρεύματα όπως ο σκεπτικισμός, ο ορθολογισμός, ο εμπειρισμός, ο φαινομενισμός  με τελικό αποτέλεσμα  τον διαφωτισμό, με τούς γνωστές στους περισσότερους  μας συνέπειες στην ανάπτυξη του πνεύματος. Και εκεί όμως μια μορφή ο Τζόν Λόκ έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις.

Ήδη από το τέλος του 17ου αιώνα, ο Τζων Λοκ είχε καθορίσει τον διαχωρισμό των εξουσιών, της εκτελεστικής και της νομοθετικής. Η δημοκρατία άρχισε να πιάνει τόπο στην Αγγλία. Ο Μοντεσκιέ ασχολήθηκε με την ιδέα του διαχωρισμού των εξουσιών, και πρόσθεσε και μία τρίτη εξουσία, τη δικαστική, στο έργο του Πνεύμα των Νόμων. Οι φιλελεύθερες ιδέες του Διαφωτισμού συνάντησαν ένθερμους υποστηρικτές, οι οποίοι με την σειρά τους επεδίωξαν να αλλάξουν τους πολιτικούς θεσμούς στην Ευρώπη. Έτσι μετά το 1750 υπήρξαν προσπάθειες να ορθολογιστούν οι ευρωπαϊκές μοναρχίες και οι νόμοι τους. Η διαφωτιστική ιδέα μιας ορθολογισμένης κυβέρνησης, μέσα στα πλαίσια που χάραζε ο Διαφωτισμός, ενσαρκώθηκε στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών, στην Αμερική, καθώς και σε μικρότερο βαθμό στις προτάσεις των Ιακωβίνων της Γαλλικής Επανάστασης.

Η Γαλλική Επανάσταση, με τη σειρά της, αποτελεί μια βίαιη ενσάρκωση της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού, και η επιθυμία για αλλαγή και ορθολογισμό οδήγησε στην προσπάθεια να εξαλειφθεί η Εκκλησία και ο χριστιανισμός στο σύνολο τους, όχι μόνο ως ιδέες αλλά και υλικά. Η κοινωνία, οι πολιτικοί θεσμοί, η ανθρώπινη σκέψη άλλαξε με την Γαλλική Επανάσταση, και πλέον στις υποχρεώσεις του κράτους τέθηκαν για πρώτη φορά νέα αιτήματα, όπως η ισότητα σε όλους τους τομείς, η σωστή απονομή δικαιοσύνης κτλ.
Βασικά χαρακτηριστικά του Διαφωτισμού

1. Η σκέψη και η αμφισβήτηση είναι αρετές
2. Ανεξιθρησκία
3. Οι πολίτες αναζητάνε οικονομικές αλλαγές που θα τους φέρουν στο προσκήνιο της πολιτικής και οικονομικής ζωής
4. Οι αριστοκράτες και ο βασιλιάς παύουν να μονοπωλούν την κοινωνική, πολιτική και καλλιτεχνική ζωή
5. Το "καλό" και το "λογικό" γίνονται ισάξια
6. Ελευθερία αντί απολυταρχίας, ισότητα αντί ταξικών διαφορών, επιστήμη αντί δεισιδαιμονιών και προκαταλήψεων, ανεξιθρησκία αντί δογματισμού
7. Η ελευθερία και η αυτονομία ισχύουν και για την λογοτεχνία (παύει πλεόν να εξυπηρετεί συμφέροντα αριστοκρατών και βασιλιάδων)
8. Η σοφία και η εξυπνάδα είναι αρετές
9. Η δημοκρατία είναι το ιδανικό πολίτευμα
10. Όλοι οι άνθρωποι γεννήθηκαν και παραμένουν ίσοι και ελεύθεροι

Η ιδανική φιγούρα του Διαφωτισμού είναι ο φιλόσοφος, άνθρωπος των γραμμάτων με κοινωνική λειτουργία, ο οποίος ασκεί τη λογική του σε όλους τους τομείς για να καθοδηγήσει τις αντιλήψεις. Είναι ένας διανοούμενος που παρεμβαίνει στην κοινωνία, ένας τίμιος άνθρωπος που χειρίζεται τα πάντα με την λογική που αγωνιά να ξεσκεπάσει τα λάθη (Ντιντερό), ένας υπερασπιστής των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Κοινωνικές αξίες του Διαφωτισμού

Αυτή η περίοδος χαράχτηκε από ριζικές μεταβολές:

1. Οι επιστημονικές ανακαλύψεις (ηλιοκεντρισμός, μηχανική, ιατρική) βοηθούν στην αποκρυστάλλωση του ρασιοναλισμού και της εμπειρικής φιλοσοφίας,
2. Οι κοινωνικές αξίες που υπερασπίστηκαν πολλοί από τους Διαφωτιστές σε όλη την Ευρώπη είναι η ανεξιθρησκία, η ελευθερία και η ισότητα,
3. Αυτές οι αξίες αποφέρουν καρπούς στην Αγγλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία, με τη μορφή των φυσικών δικαιωμάτων και με τον διαχωρισμό των εξουσιών,
4. Η γνώση διαδίδεται με τη βοήθεια της Εγκυκλοπαίδειας και του τύπου,
5. Το γούστο για την αρχαιότητα εδραιώνεται στις τέχνες,
6. Το εμπόριο αναπτύσσεται την ίδια στιγμή που η Ευρώπη ανακαλύπτει την Άπω Ανατολή και τον Ειρηνικό,

Δημοκρατία της Βαϊμάρης

Αν όμως δεν είναι τόσο ξεκάθαρο, πώς οι αλλαγές στις κοινωνικές δομές, μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ενός λαού με το επόμενο παράδειγμα νομίζω πως αυτό θα γίνει πιο ξεκάθαρο. Μια πληγωμένη και ταπεινωμένη Γερμανία μετά την πρώτη ήττα της στον 1ο παγκόσμιο πόλεμο τρώει τις σάρκες της. με τα περιστατικά βίας, τα χειρότερα που γνώρισε ένας αιώνας γεμάτος ωμότητες, οι σκευωρίες, οι αλλεπάλληλες κυβερνητικές κρίσεις, η επιεικής αντιμετώπιση των δεξιών εξτρεμιστικών στοιχείων και η αυστηρότητα απέναντι στην αριστερά, τα νεολαιίστικα κινήματα, τη σημασία των οποίων κατάλαβαν αργότερα και οι ναζί αλλά και οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των σπαρτακιστών, μαρξιστών επαναστατών και των σοσιαλδημοκρατών που επιθυμούσαν την εγκαθίδρυση μιας ισχυρής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Σε μια χώρα θανάσιμα κουρασμένη από το πόλεμο, με 1.8 εκατομμύρια νεκρούς, πάνω από 4 εκατομμύρια τραυματίες, με αμέτρητες σπαταλημένες ζωές, μυαλά και ταλέντα ξαφνικά η Δημοκρατία της Βαϊμάρης απόδειξε πως υπήρχαν δυο Γερμανίες. Από τη μια η Γερμανία της στρατιωτικής κομπορρημοσύνης και των επιθετικών περιπετειών και από την άλλη η Γερμανία της λυρικής ποίησης, της ουμανιστικής φιλοσοφίας και του φιλειρηνικού κοσμοπολιτισμού με τους όρους που έθεσε ο Καντ. Σε ένα τέτοιο γεμάτο αντιφάσεις πλαίσιο, όμως λεύτερο, βρήκαν την ευκαιρία να ανθίσουν κινήματα και πρωτοπορίες οι οποίες καθόρισαν τη πορεία της λογοτεχνίας, της μουσικής, της ζωγραφικής της αρχιτεκτονικής, του κινηματογράφου, που δημιούργησαν το μύθο του γερμανικού Μεσοπολέμου.

Μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '20 η χώρα είχε γίνει η πρωτεύουσα του πολιτικού καμπαρέ ενώ ο παράλληλα ξεκίνησε μια χρυσή περίοδος και για την ποίηση, μιας τέχνης που πάντοτε γοήτευε τη φαντασία των Γερμανών. Το «πνεύμα» της πολιτιστικής ζωής στη Γερμανία από το 1918 έως το 1933 οριοθετείται ανάμεσα στην « 'Oπερα της πεντάρας» του Μπρεχτ (1928) με μουσική του Κουρτ Βάιλ, στον εξπρεσιονιστικό κινηματογράφο με αποκορύφωμα τον «Δρ. Καλιγκάρι» του Pόμπερτ Bίνε (1919) και τo «Μetropolis» του Φριτς Λάνγκ (1926), στο «Μαγικό Βουνό» του Τόμας Μαν (1927),  στον κοινωνικό χλευασμό μέσα από τα έργα του Γκεόργκ Γκρος και του Oτο Ντιξ, στον Χάιντεγκερ, στη Μάρλεν Ντήτριχ και στον κόσμο των καμπαρέ, στην εξάπλωση του ραδιοφώνου και της τζαζ μουσικής, στην αμερικανική μόδα και τον φεμινισμό. Πρόκειται για μια γόνιμη πολιτισμικά περίοδο που έχει το κέντρο της στη βερολινέζικη πρωτεύουσα, αυτή τη νέα Βαβυλωνία. ο Άρνολντ Σαίνμπεργκ ολοκλήρωσε το δωδεκατονικό του σύστημα πάνω στο οποίο ξεκίνησαν να δουλεύουν και άλλοι συνθέτες. Η επανάσταση στην Αρχιτεκτονική έγινε με το Μπαουχάουζ, με ιδρυτή τον ήδη καταξιωμένο αρχιτέκτονα Βαλτερ Γκρόπιους, ο κύκλος του οποίου επιδίωξε να δώσει μια αρχιτεκτονική του μέλλοντος, με έμφαση στη λειτουργικότητα. Οι ζωγράφοι ακολουθώντας το δικό τους δρόμο έφτασαν τη τέχνη τους σε νέα άκρα χρησιμοποιώντας πρωτόγνωρη τεχνική και απλά, δυνατά, επιθετικά χρώματα. Οι ναζί θα έβαζαν τέλος σε όλη αυτή τη δραστηριότητα θεωρώντας όλους αυτούς του νεωτερισμούς χυδαίους και εκφυλιστικούς. Οι άνθρωποι της Βαϊμάρης θα έπρεπε να είχαν λάβει από καιρό τα ανησυχητικά μηνύματα. Αλλά διέπραξαν σοβαρά λάθη αποφεύγοντας να μετασχηματίσουν τον μηχανισμό της παλιάς τάξης πραγμάτων.

ΜΕΡΙΚΑ ΓΝΩΣΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΕΣΑ 18ου ΑΡΧΕΣ 19ου αιώνα.

Tόμας Μαν (ουτοπία), Ερρίκος Σλήμαν, (1822-1890) αρχαιολόγος, Μιχαήλ Φαρανταίυ, (1791-1867) φυσικός, Αλβέρτος Αϊνστάιν, (1879-1955) φυσικός Κάρολος Δαρβίνος (1809-1882),  Βίλχελμ Ράιχ  (1897- 1957) ψυχολογία, Σαλβαδόρ Νταλί, (1904-1989) ζωγραφος, Ερρίκος Ματίς, (1869-1954)  ζωγραφος, Πάμπλο Πικάσο (1881-1973) ζωγραφος, Χένρι Ντε Τουλουζ Λωτρέκ (1864-1901) ζωγραφος, Όσκαρ Ουάιλντ, (1856-1900), λογοτεχνία, Ιούλιος Βέρν, (1828-1905) λογοτεχνια, Μπέρναρντ Σω, (1856-1950) λογοτεχνία, Αντρέι Ταρκόφσκι, κινηματογράφος, Μαχάτμα Γκάντι, (1869-1948) φιλόσοφος
    
Επειδή όμως η ανάλυση ενός φαινομένου προϋποθέτει και εξήγηση του, γιατί δηλαδή μια δημοκρατία φτιάχνει δημοκράτες και όχι οι δημοκράτες, δημοκρατία πρέπει να σταθώ στην 1η δημοκρατία που συνηθίζουμε να την αποκαλούμε άμεση, αυτήν των αρχαίων προγόνων μας και με όσο το δυνατόν πιο απλό και άμεσο τρόπο να την εξηγήσω. Ας θέσω λοιπόν τις (κατά την γνώμη μου) αρχές της και αναλύοντάς την να παρουσιάσω το γιατί, παρήγαγε προσωπικότητες σαν αυτές που όλοι γνωρίζουμε. Σας θέτω υπόψιν σας ότι όλες οι κάτωθι αρχές έχουν διαχωριστεί από εμένα και άρα οι ορισμοί και η στοιχειοθέτηση τους, βασίζετε σε καθαρά προσωπικά κριτήρια.


ΕΝΝΕΑ  ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ 1ης ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (A.N.D)
Η ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΙ ΕΧΕΙ ΑΥΤΟΣ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ

1.ΑΠΟΥΣΙΑ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ- ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ

Το είναι, είναι χάος, μη-νόημα, έλεγε ο  Αναξίμανδρος: αρχήν και στοιχείον των όντων... το άπειρον. Το άπειρον εννοείται εδώ φυσικά όχι με τη μαθηματική έννοια του, αλλά ως προς το απροσδιόριστο, το μη καθορίσιμο -. Έτσι, οι ελληνικοί μύθοι αποκαλύπτουν μια σημασία του κόσμου ως μη-νοήματος, την οποία παραλαμβάνουν για λογαριασμό τους οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι.

Ακριβώς αυτή η πρωταρχική φαντασιακή σύλληψη του κόσμου ως μη-νοητού και η απουσία υπερβατικής πηγής της σημασίας, του νόμου είναι που ελευθερώνουν τους Έλληνες και τους επιτρέπουν να αποκτήσουν αυτοσυνείδηση, να συγκροτήσουν το δικό τους νόημα, τον δικό τους κόσμο, να δημιουργήσουν θεσμούς και γραπτούς νόμους, να δημιουργήσουν την πολιτική, τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία - για πρώτη φορά στην Ιστορία. Οι φαντασιακές αυτές δημιουργίες οφείλονται κυρίως στην αμφισβήτηση των κληρονομημένων αντιλήψεων και των υπαρχόντων θεσμών, δηλ. στην αμφισβήτηση και στον χώρο της σκέψεως και στον χώρο της πράξεως. Η αμφισβήτηση στον χώρο της σκέψεως φαίνεται ήδη στους πρώτους Προσωκρατικούς, Θαλή, Αναξίμανδρο, Ξενοφάνη και συνεχίζεται με τον Ηράκλειτο (και τους άλλους φιλοσόφους). Η αμφισβήτηση στον χώρο της πράξεως συγκροτεί το φαινόμενο των πόλεων, που χαρακτηρίζονται από την απαίτηση δικαιοσύνης και την επίτευξη γραπτών νόμων. Ειδικώς στην Αθήνα έχουμε ένα κοινωνικό-πολιτικό κίνημα που οδηγεί κατ' αρχάς στη νομοθεσία του Δράκοντα τον 7ο αιώνα, εν συνεχεία στις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα στις αρχές του 6ου αιώνα και τέλος στην εγκαθίδρυση της δημοκρατίας με τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη στο τέλος του 6ου αιώνα. Με απλά λόγια οι αρχαίοι έλληνες δεν είχαν προϋπάρχοντες νόμους που θα καθορίζουν τις ηθικές τους η άλλες αξίες αλλά έπρεπε αυτοί οι ίδιοι να τους δημιουργήσουν. Τα παραδείγματα πολλά θα σταθώ σε τρία. ΟΥ ΜΟΙΧΕΥΣΕΙΣ μας λέει η θρησκεία και ο ΔΙΑΣ ήταν ο μεγαλύτερος μοιχός της ιστορίας, ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ και ο ΑΡΗΣ ήταν ο θεός τους του πολέμου και όχι πάντα με το μέρος τους, ΟΥ ΨΕΥΔΟΜΑΡΤΥΡΗΣΕΙΣ ας μην αναφερθώ στην θεά  ΑΘΗΝΑ και πλήθος άλλων θεών που μόνο παράδειγμα ηθικής για τους αρχαίους δεν μπορούσαν να είναι αφού ήταν πιο ανήθικοι από τους ίδιους.

Η αμφισβήτηση αυτή είναι ανύπαρκτη στους άλλους λαούς (Ιουδαίους, Αιγυπτίους, Βαβυλώνιους, Κινέζους κ.λ.π.), οι οποίοι αποδέχονται την κληρονομημένη σκέψη και τη δεδομένη θέσμιση της κοινωνίας.

Αυτός ο πρώτος νόμος( αρχή)  που παρόμοιο βρίσκουμε και στα χαρακτηριστικά του διαφωτισμού, εξηγεί και την θέση μας για συντακτική εθνοσυνέλευση. Πρέπει λοιπόν να μηδενίσουμε το κοντέρ και να αγνοήσουμε τους υπάρχοντες νόμους οικοδομώντας μια νέα δημοκρατία (όχι το κόμμα) έχοντας βέβαια την εμπειρία από την παγκόσμια ιστορία.

   
2.ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Μετά την πτώση της Τυραννίας το 510 π.Χ. ο Κλεισθένης προχώρησε σε πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις μετατρέποντας το πολίτευμα της Αθήνας σε δημοκρατία. Η τεχνική του Κλεισθένη στηρίζεται στο δεκαδικό σύστημα. Διαιρεί την Αττική σε περισσότερους από 170 δήμους, ίσους ως προς τον αριθμό των πολιτών και απ' αυτούς τους δήμους, που λειτουργούσαν ως μικρές τοπικές δημοκρατίες, φτιάχνει τις δέκα φυλές, που πριν τη μεταρρύθμιση ήταν τέσσερις. Αυτές οι δέκα νέες φυλές κατανέμονται σε ισάριθμα τεχνητά «πολιτειακά» διαμερίσματα που δεν έχουν κοινά γεωγραφικά σύνορα. Το έδαφος τους δεν είναι συνεχόμενο. Το 1/3 του χώρου και των κατοίκων κάθε φυλής θα ανήκει στο άστυ, το 1/3 στη μεσογαία, το 1/3 στην παραλία.

Γιατί αυτή η αναστάτωση; Για να κάθονται στον ίδιο κυβερνητικό χώρο (στη θόλο λ.χ.) οι πενήντα πρυτάνεις της ιδίας φυλής, δηλαδή οι 16-17 βουλευτές εκλεγμένοι με τον κλήρο από το άστυ με τους ισάριθμούς τους από την παραλία και από τη μεσογαία;  Αυτοί, λοιπόν, το όλον πενήντα, κατά το 1/3 πάμπλουτοι τραπεζίτες, εφοπλιστές, Βιοτέχνες του άστεως, κατά το 1/3 γεωργοκτηνοτρόφοι της μεσογαίας, κατά το 1/3 ναύτες και αλιείς της παραλίας, εγκαθίστανται κάθε αττικό μήνα διαδοχικά στο «προεδρικό μέγαρο», στη θόλο αποτελούν το συλλογικό «Προεδρείο της Βουλής», και εκλέγουν μεταξύ τους, με τα κουκιά τον ημερήσιο «Πρόεδρο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας». Οι πενήντα πρυτάνεις - Βουλευτές επί δέκα, όσες οι νέες φυλές, απαρτίζουν τη Βουλή των Πεντακοσίων, που επί Σόλωνα είχε τετρακόσια μέλη. Εκτός από τη Βουλή, κάθε πολιτειακό όργανο είναι δεκαμελές. Οι Στρατηγοί λ.χ., που ο επικρατέστερος απ' αυτούς είναι ο «πρωθυπουργός». Ακόμα οι άρχοντες και οι υπόλοιποι: Ταμίες, Αστυνόμοι, Αγορανόμοι κ.ο.κ. Και 10 επί 600 ίσον 6.000 θα είναι οι Ηλιαστές, μοιρασμένοι σε δέκα δικαστήρια των 500 μελών με 1.000 αναπληρωτές. Γνωστά αυτά μας τα παν και στην ιστορία. Αυτό που σας κρύψανε, η σας το περάσανε ξώφαλτσα είναι ότι ο Κλεισθένης χώρισε τους Αθηναίους σε ομάδες όπου θα εκπροσωπούνται όλες οι απόψεις, όλες οι τάξεις, όσο το δυνατόν ισάξια ώστε οι αποφάσεις τους να μοιάζουν, οι θέσεις τους να εκφράζουν όσο το δυνατόν το σύνολο και η πιο μικρή άποψη να εκφράζεται.

Μα τότε θα αναρωτιέται κανείς γιατί ο ΝΙΚΟΛΑΟΥ (A.N.D.) αντέδρασε; Αφού ένας τέτοιος χωρισμός προσπάθησε να γίνει και στην σπίθα με το πρώτο οργανωτικό. Τώρα θα τα χαλάσουμε στο νούμερο τι 20 τι 30 τι 50. Κατά αρχάς οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές. Το επίπεδο συνειδητότητας τότε με τώρα είναι διαφορετικό. Για να εξασφαλίσουμε την αδιάλειπτη παρουσία σήμερα 50 ανθρώπων σε συνελεύσεις, θα πρέπει η μονάδα να είναι της τάξης των 70 με 80 ατόμων. Ο χωρισμός με βάση χωροταξικά και ταξικά κριτήρια είναι σχεδόν αδύνατος, ενώ για να εξασφαλίσουμε την ελάχιστη δυνατόν μονάδα όπου θα εκφράζεται η μειοψηφούσα άποψη, αντιγράφω τις θέσεις μου:


αν υποθέσουμε ότι έχουμε 2000 ανθρώπους, τους χωρίσουμε σε 100 ομάδες των 20 ατόμων και η 4 ομάδες αποτελούνται από κλέφτες η άλλες από τίμιους και τεθεί το ζήτημα να διώξουμε τους κλέφτες τότε οι συνελεύσεις στις 96  ομάδες θα ψηφίσουν ναι και στις 4 όχι, τι πρέπει να κάνουν οι ομάδες των κλεφτών; Το ερώτημα είναι λάθος στην βάση του. Όταν πρέπει να χωρίσεις αναγκαστικά (αν πρέπει) μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων, αφού τους ομογενοποιήσεις όσον είναι δυνατόν, πρέπει να εξασφαλίσεις το ελάχιστο δυνατό αριθμό που η κάθε άποψη θα αντιπροσωπεύεται τουλάχιστον με 3 ψήφους. Έναν που θα υποστηρίξει με σθένος την άποψη, έναν που θα του συμπαρασταθεί ώστε να δώσει κύρος στην πρόταση και έναν απλό οπαδό της. Τότε θα δώσεις το δικαίωμα στους κλέφτες να εκφράσουν την άποψη τους. Αν θεωρήσουμε δηλαδή ότι μία μειοψηφούσα άποψη (σοβαρή) έχει περίπου 3% οπαδούς, τότε όπως καταλαβαίνεται το ελάχιστο δυνατό σχήμα θα έπρεπέ να είναι 100 άτομα. Θεωρώντας όμως, το ότι, το ζήτημα που τίθεται προς συζήτηση, αφορά κυρίως τους κλεφτές, αυτοί θα παρευρίσκοντο σίγουρα στην συνέλευση, ενώ κάποιοι άλλοι που δεν τους αφορά το πρόβλημα θα απείχαν, μπορούμε να μειώσουμε αυτό το σχήμα στα 80-70 άτομα.

Ίδιο λοιπόν συμπέρασμα. Και τι θα χαλούσε το γλυκό μια διαφοροποίηση των ομάδων; Η διαφοροποίηση  προς τα κάτω θα χαλούσε την ομοιόμορφη άποψη, θα έδινε την δυνατότητα, σε κάποια άποψη να φαίνετε σαν επικρατούσα ενώ δεν θα ήταν . Για αυτό και εμφανίστηκαν φαινόμενα σαν τα ΧΑΝΙΑ και τον ΠΡ. ΗΛΙΑ που εγώ τα περίμενα σαν αναπόφευκτα και συνέβησαν. Γιατί σε μια μικρή ομάδα, δεν θα εκφράζονταν οι πιο μικρές απόψεις και άρα ένας καλός ρήτορας θα μπορούσε εύκολα να ποδηγετήσει την  ομάδα η να αποκτήσει λάθος εκτίμηση των πραγμάτων.  Μα καλά και τι τον έκαιγε το Κλεισθένη να ακουστούν και οι πιο μικρές απόψεις;

3. ΒΗΜΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΟΙΧΤΑ ΜΥΑΛΑ ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΜΕΙΟΨΗΦΙΕΣ

Κατά την γνώμη μου ο Κλεισθένης συνέλαβε κάτι που το ξεχάσαμε. Η δημιουργία μια πρωτοποριακής ιδέας, πάντα προκύπτει από μία μειοψηφία. Αυτή δεν είναι απαραίτητο να ανήκει σε κάποια τάξη συγκεκριμένη, σε κάποιο σύλλογο διανοουμένων η κάποιων ιδιοφυϊών ανθρώπων. Προκύπτει πολλές φορές και τυχαία από ανθρώπους άσχετους με το αντικείμενο της. Όλοι αυτοί λοιπόν πρέπει να έχουν το βήμα και τον τρόπο, να πείσουν τους υπολοίπους για το δίκιο τους. Άρα πρέπει να βρίσκονται παντού. Όλοι μας βλέπουμε το μήλο που πέφτει η το νερό που ξεχειλίζει την μπανιέρα όμως Ο ΝΕΥΤΩΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ σκέφτηκαν το γιατί και ο λόγος απλός. Δεν δέχτηκαν τις εξηγήσεις της εποχής τους για τα φαινόμενα αυτά και έψαξαν παθολογικά και λογικά την λύση προβλημάτων που οι ίδιοι έθεσαν στους εαυτούς τους..

4. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΑ ΚΟΙΝΑ

Η Εκκλησία του Δήμου.

Σ' αυτήν έπαιρναν μέρος όλοι οι Αθηναίοι πολίτες. Για να υπάρχει μεγάλη και απερίσπαστη συμμετοχή των πολιτών, υπήρχε νόμος που δεν επέτρεπε να είναι ανοιχτά τα καταστήματα κατά την ώρα της συνέλευσης. Πρόεδρος ήταν ένα μέλος της Βουλής των πεντακοσίων. Κάθε πολίτης μπορούσε να απευθυνθεί, χωρίς περιορισμό, στη συνέλευση και να θέσει ή να συζητήσει θέματα που αφορούσαν το κράτος. Ο όρος εκκλησία σημαίνει το σύνολο των εκκλήτων δηλαδή αυτών που φωνάχθηκαν έξω από τα σπίτια τους. Συνεδρίαζε τακτικά τέσσερις φορές σε κάθε πρυτανεία, δηλαδή κάθε εννέα μέρες, και αποτελούσε την έκφραση της λαϊκής θέλησης, της λαϊκής κυριαρχίας: ψήφιζε νόμους και αποφάσιζε για τον πόλεμο ,για την εξωτερική πολιτική, για θέματα διατροφής, κ.α. η ψηφοφορία γινόταν με ανάταση του χεριού η με βότσαλα ,όστρακα ,κουκιά. Η δραστηριότητα της δημόσιας αρχής περιορίζονταν ουσιαστικά στην επεξεργασία και εκτέλεση των λαϊκών αποφάσεων.

Κάποιες φορές όμως αυτή δεν λειτουργούσε σωστά. Εκεί ο Πλάτωνας έλεγε :    << κάθε πόλις όπου τα δικαστήρια δεν λειτουργούν και οι νόμοι δεν τηρούνται είναι άπολις >>

ΔΕΝ ΝΟΕΙΤΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ. ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΝΟΕΙΤΑΙ ΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΚΑΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΚΑΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΣΗ.

5. ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΔΟΚΙΜΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ-ΕΛΕΓΧΟΣ

Τα περισσότερα αξιώματα στην αρχαία Αθήνα (π.χ. δικαστές, ελεγκτές των οικονομικών κλπ.) τα ασκούσαν πολλοί μαζί που εκλέγονταν με κλήρο. Κανένας δεν μπορούσε να αναλάβει για δεύτερη φορά το ίδιο αξίωμα. Ο κλήρος εξασφάλιζε την πολιτική ισότητα. Αλλά όσοι είχαν κληρωθεί για τα διάφορα αξιώματα, δοκιμάζονταν πριν τα αναλάβουν και ελέγχονταν όταν αποχωρούσαν. Μερικά από τα δημόσια καθήκοντα που απαιτούσαν ιδιαίτερες γνώσεις και μεγάλη πείρα (π.χ. αρχηγοί του στρατού, υπεύθυνοι για την ύδρευση της πόλης κλπ.) αναγνωρίζονταν σε όσους διέθεταν αυτά τα προσόντα, όχι με κλήρο αλλά με εκλογή. Επειδή όμως οι πολίτες με χαμηλό εισόδημα είχαν πρακτικές δυσκολίες στο να αναλάβουν αξιώματα. Θεσπίστηκε ο μισθός, η αμοιβή δηλαδή για τα δημόσια λειτουργήματα. Πρώτοι μισθοδοτήθηκαν οι δικαστές, κι αργότερα ο μισθός επεκτάθηκε στους βουλευτές και σε άλλα αξιώματα.

Η Βουλή των πεντακοσίων.

Τα μέλη της από τους πολίτες που κληρώνονταν και είχαν συμπληρώσει την ηλικία των 30 ετών. Από τις δέκα φυλές που είχε η αρχαία Αθήνα εκλέγονταν πενήντα εκπρόσωποι κάθε φυλής. Η Βουλή των πεντακοσίων προετοίμαζε όλα τα θέματα για την Εκκλησία του Δήμου και παρακολουθούσε την εκτέλεσή τους. Οι βουλευτές κάθε φυλής διοικούσαν το κράτος για 36 ήμερες .Το διάστημα αυτό οι βουλευτές λέγονταν πρυτάνεις η βουλή πρυτανεύουσα  και ο πρόεδρος τους (ο αρχηγός του κράτους δηλαδή) επιστάτης των πρυτάνεων και άλλαζε καθημερινά. Συνεπώς και ο πιο ασήμαντος πολίτης είχε την πιθανότητα για μια μέρα να γίνει αρχηγός του κράτους ΕΧΩ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙ ΣΤΟ FB ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΠΟΛΗΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟ 463-427 ΟΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑ. Η ουσιαστική διαφορά με σήμερα ήταν ότι εκπαιδεύονταν για αυτό από μικροί και άρα είχαν γνώση και επίγνωση του ρόλου τους. Όμως για σκεφτείτε το απλούστατο. Αν γνώριζες ότι κάποια τυχαία χρονική στιγμή θα μπορούσε ξαφνικά να οριστείς άρχοντας της πόλης των Αθηνών, εσύ η ο γιος σου, με ότι συνεπάγεται αυτή η θέση., ευθύνες αλλά και δήμευση περιουσίας - εξορία η κώνειο σε περίπτωση κακοδιαχείρισης, πόσο απαθής θα καθόσουνα και πόσο αμόρφωτός; Δεν θα αναγκαζόσουνα να γίνει ποιοτικότερος άνθρωπος άραγε; Να πως επιδρά η δημοκρατία στους πολίτες της.

6. ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΞΙΩΜΑ

Οι άρχοντες.

Ο «Δήμος» δεν είχε εμπιστοσύνη στους πολίτες που καταλάμβαναν κάποιο αξίωμα: τους έβλεπε ως δυνάμει τυράννους. Σοφίστηκε πλείστα όσα μέτρα για να τους κάνει ακίνδυνους. Αφαίρεσε εξουσίες από τους «άρχοντες» που κληρονόμησε από το προηγούμενο πολίτευμα: τον «Άρχοντα», τον «Πολέμαρχο», το «Βασιλέα» και τους έξι «θεσμοθέτες». Αντικατέστησε την εκλογή ως μέσον αναδείξεως «αρχόντων» και «βουλευτών» με την κλήρωση. Ίδρυσε πλήθος νέων αρχών, με δεκάδες μέλη στις περισσότερες. Τον 4ο αιώνα π.Χ. υπήρχαν στην Αθήνα 700 «άρχοντες». Τα μέλη των πολυμελών αρχών ήσαν ισοδύναμα και συνυπεύθυνα. Κάθε αρχή είχε ένα ελάχιστο μέρος από τις εκτελεστικές αρμοδιότητες και καμία πραγματική εξουσία. Οι «άρχοντες» ελέγχονταν συνεχώς από το «Δήμο», τη «Βουλή» και τους πολίτες και λογοδοτούσαν στο τέλος της ετήσιας θητείας τους. Τα περισσότερα αξιώματα στην αρχαία Αθήνα (π.χ. δικαστές, ελεγκτές των οικονομικών κλπ.) τα ασκούσαν πολλοί μαζί που εκλέγονταν με κλήρο. Κανένας δεν μπορούσε να αναλάβει για δεύτερη φορά το ίδιο αξίωμα. Ο κλήρος εξασφάλιζε την πολιτική ισότητα. Αλλά όσοι είχαν κληρωθεί για τα διάφορα αξιώματα, δοκιμάζονταν πριν τα αναλάβουν και ελέγχονταν όταν αποχωρούσαν. Μερικά από τα δημόσια καθήκοντα που απαιτούσαν ιδιαίτερες γνώσεις και μεγάλη πείρα (π.χ. αρχηγοί του στρατού, υπεύθυνοι για την ύδρευση της πόλης κλπ.) αναγνωρίζονταν σε όσους διέθεταν αυτά τα προσόντα, όχι με κλήρο αλλά με εκλογή.

Επειδή όμως οι πολίτες με χαμηλό εισόδημα είχαν πρακτικές δυσκολίες στο να αναλάβουν αξιώματα. Θεσπίστηκε ο μισθός, η αμοιβή δηλαδή για τα δημόσια λειτουργήματα. Πρώτοι μισθοδοτήθηκαν οι δικαστές, κι αργότερα ο μισθός επεκτάθηκε στους βουλευτές και σε άλλα αξιώματα.

Οι δοκιμασίες

Ένας από αυτούς ήταν ο θεσμός των δοκιμασιών: κανείς πολίτης δε μπορούσε να βάλει υποψηφιότητα για να εκλεγεί σε κάποιο αξίωμα αν προηγουμένως δεν περνούσε ευνοϊκά από έξι δοκιμασίες.

Συγκεκριμένα έπρεπε να αποδείξει:

• Ότι είναι γνήσιος αθηναίος πολίτης.
• Ότι υπηρέτησε στο στρατό και πήρε μέρος σε εκστρατείες.
•  Ότι πλήρωνε ταχτικά τους φόρους.
• Ότι ήταν έντιμος και δεν είχε καταδικαστεί ποτέ για      ατιμωτικό αδίκημα.
• Ότι ήταν ευσεβής.
• Ότι η συμπεριφορά του προς τους γονείς του ήταν άψογη.

Οι δοκιμασίες αυτές ήταν ουσιαστικές και εξονυχιστικές και γίνονταν οι τρεις πρώτες από τη Βουλή και οι άλλες τρεις από τα δικαστήρια. Είναι φανερό πως πολλοί φαύλοι αποκλείονταν εξ αρχής από τη δυνατότητα να εκλεγούν.

7. ΕΙΔΙΚΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ  ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΕΙΔΙΚΗ ΓΝΩΣΗ  ΕΚΛΟΓΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΚΛΗΡΩΣΗ

Οι στρατηγοί.

Σημαντικός γίνεται ο ρόλος των στρατηγών στη διακυβέρνηση της πόλης. Οι στρατηγοί προέρχονταν αποκλειστικά από την ανώτατη οικονομική τάξη και δεν κληρώνονταν, εκλέγονταν. Για την επανεκλογή τους δεν υπήρχε περιορισμός. Με το αξίωμα του στρατηγού κατόρθωσε ο Περικλής να χαράξει την πολιτική του. Η συνεχής επανεκλογή του από το 443 π.χ. έως το 429 π.χ. δείχνει την επιρροή που ασκούσε στο λαό. Οι κληρούχοι ήταν οπλίτες της Αθήνας που για να εξασφαλίσουν το εισόδημά τους έπαιρναν ένα κομμάτι γης από την πόλη στην οποία είχαν εγκατασταθεί. Πολλοί «Στρατηγοί» δικάστηκαν από το «Δήμο» ή από ηλιαστικό δικαστήριο. Όχι λίγοι καταδικάστηκαν σε θάνατο ή άλλες βαριές ποινές
ΕΜΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΡΑΤΗΓΟ !

8. ΙΣΧΥΡΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΩΝΤΩΝ

Το λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας.

Αποτελείτο από 6.000 μέλη, τα οποία εκλέγονταν στην αρχή κάθε χρονιάς με κλήρο. Χωριζόταν σε δέκα τμήματα των 500 μελών. Τα υπόλοιπα 1.000 μέλη ήταν αναπληρωματικά. Στην Ηλιαία μπορούσε να καταγγείλει κανείς ακόμα και τις αποφάσεις των αρχόντων, αν τις θεωρούσε άδικες και επιζήμιες για την πόλη .Η κάθε δίκη έπρεπε να βγάλει απόφαση την ίδια μέρα.
Ο Άρειος Πάγος.

Ήταν ένα συμβούλιο που το αποτελούσαν ισόβια μέλη, από όσους είχαν διατελέσει άρχοντες. Παλαιότερα είχε σημαντική πολιτική δύναμη αλλά από την εποχή του Περικλή περιορίστηκε σε δικαστικά καθήκοντα.

9. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕ ΚΑΘΕ ΜΕΣΟΝ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ο Οστρακισμός

Προληπτική και κατασταλτική εγγύηση για τη λειτουργία του αθηναϊκού πολιτεύματος ήταν και ο θεσμός του οστρακισμού. Βάσει αυτού η Εκκλησία του Δήμου μπορούσε να εξορίζει επί ορισμένο χρόνο αυτούς που θεωρούσε επικίνδυνους για το πολίτευμα και την ασφάλεια της πόλεως, επειδή είχαν αποκτήσει κάποια φήμη ή δύναμη στο δημόσιο βίο. Ο οστρακισμός είχε ως δικαιολογητική Βάση την αποφυγή αποκτήσεως πολιτικής ισχύος. «Ο γαρ οστρακισμός την αυτήν έχει δύναμιν τρόπον τινά, τω κολούειν τους υπερέχοντας». Οι Αθηναίοι πολίτες έγραφαν σε μικρά κεραμίδια (όστρακα) το όνομα εκείνου που επιθυμούσαν να απομακρύνουν από την πόλη. Η ψηφοφορία ήταν μυστική. Λόγω της σοβαρότητας του Ζητήματος, για να ληφθεί απόφαση οστρακισμού, ήταν απαραίτητο να συγκεντρωθούν έξι χιλιάδες ψήφοι υπέρ η - κατ' άλλη εκδοχή - η απόλυτη πλειοψηφία .Υπήρχαν όμως κι άλλοι θεσμοί που έδιναν στην αθηναϊκή δημοκρατία τα χαρακτηριστικά της πολιτείας του δικαίου και της ευνομίας, όπως και σίγουρα κάποιες αρχές που μου ξέφυγαν ηθελημένα η μη.

Ας αναλογιστούμε. Φταίνε οι ανήθικοι πολιτικοί μας; η το σύστημα εκπαιδεύει  ανηθικότητα; Aν οι κύριοι βουλευτές μας, είχαν μια δαμόκλειος σπάθη από πάνω τους, ΑΝ ΚΛΕΨΕΙΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ Η ΑΝ ΚΑΤΑΦΕΡΘΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΨΗΦΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ  (ΜΝΗΜΟΝΙΟ) ΔΗΜΕΥΕΤΑΙ Η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΑ πόσοι αλήθεια θα τολμούσαν να την αγνοήσουν; Αυτή ήταν η λογική των αρχαίων.

Το σίγουρο όμως είναι ότι Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ δημιουργούσε μυαλά και το απέδειξε περίτρανα. Πως όμως αυτές τις αρχές μια κίνηση ανεξάρτητων πολιτών θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί στην δομή της οργάνωσης της, ώστε να ανεβάσει το επίπεδο των μελών της; Μα πολύ απλά εφαρμόζοντάς τις αρχές, στις γραμμές της. Και τότε σας εγγυώμαι ότι θα βρεθεί και νέος Αριστοτέλης και Φειδίας και Ηρόδοτος και Ιπποκράτης και Μπρέχτ και Αινστάιν... σπίθας...

Υ.Γ. Ωστόσο θα ήταν άδικο να ακυρώσω όλο το κείμενο του φίλου μου συναγωνιστή και συντρόφου στην αγωνία για μια καλύτερη πατρίδα Γιάννη, αφού στις θέσεις του περί αντίστασης, ανυπακοής, στις γειτονιές με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Νοιώθω όμως ότι αν σκοπεύουμε να διδάξουμε δημοκρατία, οφείλουμε πρώτοι να την υποστούμε.